Het Vlaams Radiokoor werd opgericht in 1937, door het Belgische Nationaal Instituut voor de Radio of NIR. Van bij het begin is het Vlaams Radiokoor een uiterst flexibel ensemble dat ingezet wordt in een zeer breed repertoire, van oude tot hedendaagse muziek, van a capella tot grote koor- en orkest bezettingen en van ernstige muziek tot lichte muziek en operettes. Het DNA dat ook vandaag nog de eigenheid van het koor bepaalt

grote namen in flagey

De geschiedenis van het Radiokoor is onlosmakelijke verbonden met dat van haar zuster-ensemble: het Groot Symfonie-Orkest (nu Brussels Philharmonic). De Vlaamse Muziekdienst van directeur Paul Collaer trok van meet af aan de kaart van het modernisme en liet werken uitvoeren van de meest toonaangevende componisten uit die tijd: Igor Stravinsky, Béla Bartók, Darius Milhaud, Francis Poulenc en Sergei Prokofiev (allemaal persoonlijke vrienden!).

van modernisten tot oude muziek

Zij schrijven vol lof over het koor en orkest van de omroep, die werden ingeschakeld voor belangrijke creaties en uitvoeringen van hedendaagse muziek. Enkele voorbeelden uit 1939: de wereldcreatie van Stravinsky’s verloren gewaande cantata Le Roi des étoiles (1919), de Carmina Burana van Carl Orff (lang voor het werk immens populair werd), de Gürrelieder van Arnold Schönberg en de opera Christoffel Columbus van Darius Milhaud.

Collaer betrekt het Radiokoor ook bij de herontdekking van oude muziek. Op dat ogenblik is die discipline nog erg nieuw en worden veel oude partituren voor het eerst opnieuw uitgevoerd. Een greep uit de programmatie van 1939: het oratorium Jephte van Carissimi, Il ballo del Ingrate van Claudio Monteverdi, maar ook 15de en 16de eeuwse a capella muziek van de Vlaamse polyfonisten zoals Orlandus Lassus en Jacob Obrecht.

1945: orkest en koor als internationaal statussymbool

Deze krachtlijnen lopen verder na de oorlog: veel hedendaagse muziek, oude muziek, het grote repertoire en Vlaamse muziek. Het Radiokoor werkt mee aan belangrijke wereldcreaties zoalsFigure humaine van Francis Poulenc (1945) en Les Euménides van Darius Milhaud (1949), een creatie waarop Milhaud meer dan 25 jaar heeft gewacht. Ook Belgische werken worden uitgevoerd, zoals het Agnus Dei van Robert Herberigs, Icare van Marcel Poot en Inferno van Norbert Rousseau.

“Eén van de grote troeven van de omroep is duidelijk de aanwezigheid van het koor om groots opgezette vocaal-orkestrale werken te kunnen uitvoeren.”
- uit: het orkest. van radio-orkest tot brussels philharmonic in flagey

1970: vic nees, een momument in de vlaamse koor- en muziekwereld

Vanaf 1970 tot aan zijn pensioen in 1996 leidt Vic Nees het Radiokoor: hij is zonder twijfel de belangrijkste Vlaamse koorcomponist van zijn generatie. Hij introduceert een nieuwe stijl met actuele koortechnieken zoals clusters, aleatoriek en fluister- en spreekkoren.

Nees werkt met het koor een niche uit rond 19de en 20ste eeuwse koormuziek van eigen bodem, en haalt vergeten partituren van het eigen muziekpatrimonium van onder het stof. Met deze opnames bouwt hij een rijk klankarchief uit van Vlaamse koormuziek. Het koor vervult zo zijn pioniersrol in de vernieuwing van het amateurkoorleven in Vlaanderen.

1998: op eigen vleugels

In 1998 worden de ensembles worden ondergebracht in de vzw Vlaams Omroeporkest en Kamerkoor, en moeten voor het eerst functioneren buiten de omroep, in een vaak onvoorspelbare muziekmarkt. De operatie is niet zonder risico maar na een woelige start vindt het Vlaams Radiokoor eerst in eigen land en daarna ook meer en meer op internationaal vlak een eigen plaats.

Johan Duijck wordt aangesteld als chef-dirigent van het nieuwe Vlaams Radiokoor, met als uitdaging de continuïteit verzekeren, en het koor omvormen van een studio-ensemble tot een concert-ensemble. In 2008 neemt de Deense dirigent Bo Holten de leiding over, in 2011 start Hervé Niquet, die verder werkt aan de klank en internationale uitstraling. Vanaf 2019 neemt de Vlaamse dirigent Bart Van Reyn de muzikale leiding van het Radiokoor op zich.

“This is a highly professional choir. Its stylistic approach is unusually strong.”
- bo holten – chef-dirigent 2008-2011

2020: vaste waarde

Intussen is het Vlaams Radiokoor een vaste waarde geworden in het internationale concertcircuit, en wordt het door zowel muziekpers, dirigenten als publiek tot de Europese top gerekend. De belangstelling in Frankrijk, Italië en Nederland is groot, en vermaarde ensembles als Budapest Festival Orchestra, Les Siècles of het Koninklijk Concertgebouworkest Amsterdam vragen het koor om samen producties te brengen.

“The choral singing has wonderful richness, clarity and fervour, above all in the Messe vocale, which is breathtaking.”
- gramophone (uk), april 2018 over de cd ‘charles gounod’

Net als vroeger bij de omroep is het visitekaartje van het Vlaams Radiokoor nog steeds de unieke flexibiliteit, het vakmanschap in een zeer breed repertoire, en de voortrekkersrol als ontdekker van nieuw of ongewoon repertoire – en net als in de gouden hoogdagen straalt dit opnieuw uit over heel Europa.

Het Vlaams Radiokoor is, samen met Brussels Philharmonic, een instelling van de Vlaamse Gemeenschap.