2018: 100 jaar geleden eindigde de Eerste Wereldoorlog, en liet een wereld in vertwijfeling achter. Wat nu? Hoe een plaats geven aan de verwoestingen, de ontheemding van volkeren, de diepe rauwe wanhoop in de loopgraven? Met For The Fallen laten het Vlaams Radio Koor en Brussels Philharmonic de muziek spreken, en balsemen, in een concert over de verstrekkende gevolgen van oorlog toen en nu.

Muzikale hoofdstukken

De Eerste Wereldoorlog heeft grote sporen getrokken in de muziekgeschiedenis. De klank van onschuld, verwoesting en hoop is onmiskenbaar verweven in de werken geschreven rond 1914-18 door bijvoorbeeld Lili Boulanger en Claude Debussy, maar komt ook terug in de muziek van Belgische componisten Jeroen D’hoe en Nicolas De Cock. For The Fallen plaatst 11 muziekwerken rond WOI achter elkaar, als hoofdstukken van een boek of scènes in een film.

In 1914 schreef de toen nog maar 21-jarige Lili Boulanger, onwetend van wat er nog zou volgen, een boeddhistisch gebed voor de gehele mensheid. Maar het mocht niet baten: daar komt Gustav Holsts Mars al, God van de oorlog. Soldaten worden aangemoedigd met liederen en zelfs een compositie van Claude Debussy om de dappere Belgen, die even de Duitse overmacht konden tegenhouden, te steunen. Voor Le drapeau belge werkt Edward Elgar in 1917 samen met Belgisch dichter Emile Cammaerts. Het resultaat: muziek op een symbolisch tekst over de kleuren van de Belgische vlag:

“Rood voor het bloed der soldaten, zwart voor de tranen van moeders, en geel voor het licht en de ijver van komende gevechten.”

Ook componist Nicolas De Cock (°1979) brengt hulde aan de strijdlustige soldaten en hun geliefden. Zijn werk In Flanders Fields is gezet op de intussen legendarische woorden van legerarts John McCrae, die een hoopvolle boodschap uitdragen voor de toekomst.

“Bij het componeren van de muziek wilde ik vooral het gevoel van verdriet en eenzaamheid, maar ook van strijdlust in de verf zetten.”
- nicolas de cock, componist

herdenking en actualisering

Oorlog is jammer genoeg van alle tijden, en ook vandaag moeten mensen hun thuis achterlaten en op de vlucht staan voor zinloos geweld. Belgisch componist Jeroen D’hoe (°1968) componeerde in 2017 een liedcyclus op tekst van Stefan Hertmans, met de vluchtelingen van toen en nu voor ogen. Onder de titel Songs for the Crossing werd het werk afgelopen seizoen in Flagey in wereldpremière gebracht door Brussels Philharmonic en het Vlaams Radio Koor.

bekijk de aftermovie van Songs for the Crossing (2017)

“Stefan heeft op basis van zijn boek Oorlog en Terpentijn vier gedichten geschreven waarin hij enkele oorlogsscènes tot leven brengt. Deze teksten vormden de basis voor vier liederen uit de compositie. Maar tijdens ons gesprek kwam ook de huidige migratieproblematiek ter sprake, een onderwerp dat zowel Stefan als ik graag wilden aansnijden. Zo kwamen we tot een tweeluik, waarin we de beruchte oversteek van de IJzer destijds koppelen aan de oversteek van de Middellandse Zee door vluchtelingen van vandaag. We wilden bewust geen ‘stoffige’ kroniek: dit werk is tegelijkertijd een herdenking én een actualisering.”
- jeroen d’hoe, componist

Info concert

For the Fallen

vrijdag 16 november | 20:15 | Flagey - Brussel

Componisten en muziek rond WOI, als balsem op de gekwetste ziel en hoofdstukken in een boek.

info & tickets