interview Eric Whitacre

Eric Whitacre: een kennismaking in 5 dilemma’s

Met Eric Whitacre woont er een Amerikaanse Grammy-winnaar in ons land. Hij tekent voor ons kerstconcert, samen met het Vlaams Radiokoor én zijn vrouw, sopraan Laurence Servaes. ‘Veel Belgen beseffen niet hoe goed ze het hebben in dit land.’

"Ik spreek een beetje Nederlands. Als een kindje van zes jaar", zegt Eric Whitacre (55) aan het begin van ons gesprek. Zijn ‘r’ rolt nog wat onwennig Vlaams. Whitacre, componist en dirigent met een voorliefde voor koormuziek, heeft een opvallende biografie. Hij werd geboren in gokstad Reno (Nevada) en volgde zijn klassieke opleiding in Las Vegas, de échte Sin City. Daarna woonde hij lang in Californië, maar nu spreekt hij ons toe via de webcam vanuit zijn appartement in Antwerpen-Zuid. Enkele jaren geleden kwam hij in België wonen met Laurence Servaes, een Belgisch-Amerikaanse sopraan die hij hier ontmoette, en hun zoontje. Hij leefde ook korte tijd in Gent. “‘The parking lot’, zoals ze hier zeggen.”

Geen zorgen, hij maakt maar een grapje. Er is weinig Antwerpse of Amerikaanse arrogantie te bespeuren bij Whitacre. Voor ons zit nochtans een ‘naam’. Whitacre werkte samen met Hans Zimmer (voor de vierde ‘Pirates of the Caribbean’-film en ‘Batman v Superman’), hij dook op in Ted Talks én hij won een Grammy (voor het album ‘Light & Gold’ in 2012, dat hij zowel componeerde als dirigeerde). “Tja, ‘Grammy-winnaar’: het zullen wel de eerste woorden van mijn overlijdensbericht worden, zeker?”, zegt hij zelf. Zover lijkt het nog lang niet, maar we leggen hem voor de zekerheid toch maar snel volgende vijf dilemma’s voor.

Componeren of dirigeren?

“Ha, moeilijk! Doe mij dan toch maar dirigeren. Ik voel me bijna gewichtloos als ik voor een koor sta. I feel so alive! Het is enorm inspirerend. Er is ook het sociale aspect: de connectie die je maakt met het publiek is nergens mee te vergelijken. Componeren, dat is dan weer echt afzien. Ik geniet er eigenlijk alleen van als het klaar is. (lacht) Het is ook het verplichte eraan dat zwaar kan wegen. Ik ben net klaar met de laatste opdracht die ik nog echt móést afwerken, en nu begint mijn hoofd ineens wel te zingen. Omdat het niet meer moet. Ik zit nu weer in de droomfase, dat is de beste. Tot je alles weer echt in elkaar moet zetten. Dan doet het weer pijn.”

Kerstmis of Thanksgiving?

“(meteen) Thanksgiving! Het is een heel oprecht feest, zonder religie, zonder dogma’s, het gaat alleen over samenzijn en dankbaarheid. Bij ons wordt er ook best wel wat alcohol verzet (lacht), en na het eten zegt iedereen dan waar hij of zij dankbaar voor is. (Thanksgiving, oorspronkelijk een dankbetuiging voor de oogst, vindt plaats op de vierde donderdag van november, red.)

Kerstmis vind ik wat melancholischer. Het is ook ‘stekeliger’, een beetje riskanter, zeg maar. De emoties zijn heviger, mensen zijn ook sneller ontgoocheld. Het doet me denken aan ‘Gift of the magi’, een kerstverhaal dat mijn vader vaak voorlas en dat we ook brengen in Flagey en in De Bijloke. Het is een populair verhaal in de VS over een berooid jong koppel dat tot het uiterste gaat om elkaar toch een cadeau te kunnen geven, maar vaststelt dat het materiële toch niet is waar het om draait.”

Een nacht in Las Vegas of een nacht op de Gentse Feesten?

“De Gentse Feesten, zonder twijfel. Las Vegas is fascinerend, het is een suikerrush, maar het is allemaal zo oppervlakkig. Het contrast met de pracht van de woestijn die eromheen ligt, is groot. De Gentse Feesten, dat is een opeenstapeling van cultuur in een heel mooie stad. We woonden in Gent niet meteen in de feestenzone – met een 4-jarige is je slaap heilig – maar ik hield zo van het idee dat je eerst rustig een concertje kan meepikken, en dan toch evengoed kan uitgaan tot 5 uur ’s ochtends. Ach, Gent is zo ongeveer het best bewaarde geheim van Europa.”

België verlaten of je Grammy teruggeven?

“Oh, mijn Grammy teruggeven, meteen! Eigenlijk is dat ding alleen maar nuttig als deurstopper. Zo’n beeldje betekent niet zoveel, het idee op zich van competitie in muziek is belachelijk.

Ik ben ook gewoon heel erg op België gesteld geraakt. Belgen zijn geweldige mensen. Toen ik acht jaar geleden Laurence leerde kennen, wilde ik alles weten van hoe je het best met een Belg kon daten (lacht). Kijk, Amerikanen zijn een beetje zoals golden retrievers: snel sociaal en vriendelijk, maar soms blijkt dat heel vluchtig te zijn. Een Belg echt leren kennen is niet zo eenvoudig. Maar als je eenmaal bevriend bent, is het ook oprecht.

Ik hou ook van het eten hier, en het bier natuurlijk. En vooral: de manier waarop Belgen die cultuur omarmen. Ik moet wel toegeven dat Gent betere bieren heeft dan Antwerpen (lacht). Delirium Tremens vind ik geweldig. Maar het gaat breder dan dat alles: ik hou ook van de fabric of society hier. De gezondheidszorg in België bijvoorbeeld is uitzonderlijk. Ik weet niet of Belgen wel ten volle beseffen hoe goed ze het hebben in dit land. Het is ongelofelijk hoe goed deze staat zorg draagt voor zijn mensen. Die ethos, waarvan het hele land doordrongen is, is iets om te koesteren.”

Koor of orkest?

“(denkt na) Toch maar koor. Ik hou van orkest, van het samenspel, maar niets gaat boven een groep zangers die elkaar vinden. Het is de zuiverste kunstvorm die er is. Als de stemmen perfect op elkaar ingespeeld zijn en alles goed ineenklikt: er is niets mooiers. Het is een soort high waar ik mijn hele leven naar zal blijven streven.”