De Schotse componist en dirigent James MacMillan (°1959) is een van de meest toonaangevende componisten van vandaag. Zijn werken worden wereldwijd uitgevoerd, en in het jaarlijkse overzicht van de meest uitgevoerde nog levende componisten prijkt zijn naam naast die van Arvo Pärt en John Williams. En dat met een bijna exclusief religieus geïnspireerd oeuvre.

Nog niet zo vertrouwd met zijn muziek? Geen zorgen: we zetten enkele feiten voor je op een rij.

De start

In zijn boek A Scots Song: A Life of Music, geschreven om zijn zestigste verjaardag te vieren, beschrijft MacMillan hoe het allemaal begon. Zijn grootvader nam hem als kleine jongen mee naar de repetities van de plaatselijke brassband en het kerkkoor. Hij liet hem er kennismaken met kerkelijke gezangen en spoorde hem aan om cornet en orgel te spelen. Daar werd de kiem gelegd van zijn liefde voor liturgische muziek en van zijn sociaal engagement.

Muzikale wortels

MacMillans muzikale taal is geworteld in de Schotse en Keltische traditionele muziek en toont invloeden van zijn katholieke geloof, het religieuze oeuvre van Palestrina en Bach, Scandinavische en Oost-Europese muziek. Hij componeerde verschillende symfonieën en concerti, een handvol opera’s en een groot aandeel koormuziek. Door dat repertoire lopen geloof en spiritualiteit als een rode draad:

‘Het gaat mij niet om de roem maar om verdieping, dat is altijd zo geweest. Of je het nu hebt over religieus of seculier werk: muziek is een spirituele kunstvorm die deuren opent naar het onuitsprekelijke, iets wat sommigen als het goddelijke zouden omschrijven.’

Internationaal succes

De uitvoering van The Confession of Isabel Gowdie tijdens de BBC Proms van 1990 zorgde voor zijn internationale doorbraak. Dit symfonisch requiem vertelt het waargebeurde verhaal van een Schotse vrouw die in 1662 ter dood veroordeeld werd voor hekserij. De première, live uitgezonden op radio en tv, gooide hoge ogen. Vanaf dat moment stroomden de compositie-aanvragen binnen. Zo schreef hij zijn eerste concerto voor percussie Veni, Veni, Emmanuel voor Evelyn Glennie, een Celloconcerto in opdracht van Mstislav Rostropovitsj en een Stabat Mater voor The Sixteen. In 2009 componeerde hij, in opdracht van Amuz, zijn hedendaagse versie van dé hit uit het liturgische koorrepertoire: het Miserere van Gregorio Allegri. Een ander bijzonder werk is A Scotch Bestiary, gecomponeerd voor de inwijding van het nieuwe orgel in de Walt Disney Concert Hall in Los Angeles. In 2022 trad MacMillan in het voetspoor van componisten als Henry Purcell en Thomas Morley met het eerlied Who Shall Separate Us? voor de staatsbegrafenis van Queen Elisabeth II.

Composer & conductor

MacMillan is niet alleen componist, maar ook een veelgevraagd dirigent. Hij is over de hele wereld te gast, van het BBC Scottish Symphony tot het Los Angeles Philharmonic. Vanaf 2000 was hij negen jaar lang als huiscomponist en -dirigent verbonden aan het BBC Philharmonic. In 2019 zakte hij af naar België voor een bijzondere concertreeks met het Vlaams Radiokoor met zijn eigen Seven Angels, en in 2025 dirigeert hij het koor opnieuw tijdens twee concerten met werk van hemzelf en Arvo Pärt.

Sir MacMillan

Sinds 2015 mag MacMillan de titel Sir aan zijn naam toevoegen, na zijn opname in de Queen’s Birthday Honours List. Het was niet zijn eerste bezoek aan Buckingham Palace: al in 2004 werd hij er benoemd tot Commander of the Order of the British Empire. Ook later volgden nog enkele mooie erkenningen voor zijn werk: in 2019 rangschikte The Guardian zijn Stabat Mater als 23e op de lijst van grootste muzikale werken van de 21e eeuw, en in 2024 werd hij als 26e componist ooit benoemd tot Fellow van The Ivors Academy.

Info concert