De start
In zijn boek A Scots Song: A Life of Music, geschreven om zijn zestigste verjaardag te vieren, beschrijft MacMillan hoe het allemaal begon. Zijn grootvader nam hem als kleine jongen mee naar de repetities van de plaatselijke brassband en het kerkkoor. Hij liet hem er kennismaken met kerkelijke gezangen en spoorde hem aan om cornet en orgel te spelen. Daar werd de kiem gelegd van zijn liefde voor liturgische muziek en van zijn sociaal engagement.
Muzikale wortels
MacMillans muzikale taal is geworteld in de Schotse en Keltische traditionele muziek en toont invloeden van zijn katholieke geloof, het religieuze oeuvre van Palestrina en Bach, Scandinavische en Oost-Europese muziek. Hij componeerde verschillende symfonieën en concerti, een handvol opera’s en een groot aandeel koormuziek. Door dat repertoire lopen geloof en spiritualiteit als een rode draad:
‘Het gaat mij niet om de roem maar om verdieping, dat is altijd zo geweest. Of je het nu hebt over religieus of seculier werk: muziek is een spirituele kunstvorm die deuren opent naar het onuitsprekelijke, iets wat sommigen als het goddelijke zouden omschrijven.’
Internationaal succes
De uitvoering van The Confession of Isabel Gowdie tijdens de BBC Proms van 1990 zorgde voor zijn internationale doorbraak. Dit symfonisch requiem vertelt het waargebeurde verhaal van een Schotse vrouw die in 1662 ter dood veroordeeld werd voor hekserij. De première, live uitgezonden op radio en tv, gooide hoge ogen. Vanaf dat moment stroomden de compositie-aanvragen binnen. Zo schreef hij zijn eerste concerto voor percussie Veni, Veni, Emmanuel voor Evelyn Glennie, een Celloconcerto in opdracht van Mstislav Rostropovitsj en een Stabat Mater voor The Sixteen. In 2009 componeerde hij, in opdracht van Amuz, zijn hedendaagse versie van dé hit uit het liturgische koorrepertoire: het Miserere van Gregorio Allegri. Een ander bijzonder werk is A Scotch Bestiary, gecomponeerd voor de inwijding van het nieuwe orgel in de Walt Disney Concert Hall in Los Angeles. In 2022 trad MacMillan in het voetspoor van componisten als Henry Purcell en Thomas Morley met het eerlied Who Shall Separate Us? voor de staatsbegrafenis van Queen Elisabeth II.