Wie op zoek zou gaan naar een fysiek exemplaar van The Great American Songbook, is eraan voor de moeite. The Great American Songbook is niet alleen figuurlijk, maar ook letterlijk een begrip: het is een verzamelterm voor de songs die tussen 1920 en 1950 voor het Amerikaanse muziektheater en de filmindustrie geschreven werden, en over de jaren heen evolueerden tot de ‘standards’ die we nu kennen.

Klassiek geschoolde componisten als George Gershwin (1898-1937), Cole Porter (1891-1964) en Richard Rodgers (1902-1979) slaagden er in om de populaire song dankzij innovatieve ingrepen tot kunstvorm te verheffen. Wel één die een groot publiek aansprak, mede dankzij eenvoudige melodieën en rijke harmonieën die zich leenden tot talrijke interpretaties. Ook de gevatte, soms geestige teksten op rijm droegen bij tot de populariteit van de songs.

Een traan en een lach

Een componist die ook uitblonk in het schrijven van teksten was Cole Porter – Hugo Claus noemde hem zelfs “de grootste dichter ooit”. Eigenlijk kent iedereen Cole Porter. Als het niet zijn naam is, dan wel één van zijn songs – zoals het eerder vernoemde I’ve got you under my skin. Het kan moeilijk anders: Porter schreef een duizendtal songs. Stuk voor stuk verfijnde muzikale pareltjes, tot aan de teksten toe.

De songs van Porter ogen op het eerste zicht eenvoudig, maar zijn door de complexe harmonieën, ritmes en grote intervallen technisch uitdagend voor de uitvoerders. De teksten van zijn nummers zijn vaak autobiografisch van aard, en handelen over alle aspecten van de liefde – van de prille duizelende verliefdheid tot de bittere pijn bij het afscheid. En ook al is de ondertoon meestal tragisch, toch voegt Porter er altijd een kwinkslag aan toe. Zijn motto was niet voor niets: “Have a smile on your face”.

Van de musicalscène tot de hitparade

Componisten als Gershwin en Rodgers werkten vaak samen met een vaste tekstschrijver. Zo vormde Rodgers meer dan 25 jaar een goed geolied duo met Lorenz Hart (1895-1943). Hun samenwerking was goed voor meer dan vijfhonderd songs voor film en theater. Rodgers kreeg zijn liefde voor het musicalgenre van kleinsaf mee en schreef zijn eerste songs als tiener. Hij was amper vijftien toen hij Hart leerde kennen. Die had dan weer een voorliefde voor Shakespeare en een hekel aan gratuite songteksten. Net als zijn tijdgenoot Porter bezat hij het talent om poëzie en alledaagse spreektaal met elkaar te verweven tot literaire pareltjes. Eén van hun grootste hits was My Funny Valentine, een nummer uit hun bekende musical Babes in arms, en een ode aan de liefde.

Typisch voor de liederen in het American Songbook zijn de talrijke interpretaties van beroemde artiesten. Zij transponeerden de oorspronkelijke songs naar het grote podium, waar een band en extra vocalisten ze van extra glans voorzagen. Denk maar aan Louis Armstrong, die het nummer What a wonderful world onsterfelijk maakte. Of Ella Fitzgerald, wier versie van Porters Every Time We Say Goodbye niemand onberoerd laat. Zelfs Franse chansons schopten het soms tot de Amerikaanse hitparade. Zo werd het succesnummer Que reste-t-il de nos amours? van ‘Le Fou Chantant’ Charles Trenet (1913-2001) naar het Engels vertaald als I Wish You Love en gecoverd door tal van buitenlandse artiesten.

Info concert